Groen vraagt de gemeente Rotselaar om aan te sluiten bij de Statiegeldalliantie, samen met andere lokale overheden, milieuorganisaties, bedrijven en burgerinitiatieven. De Statiegeldalliantie vraagt de Vlaamse regering om statiegeld in te voeren op alle drankverpakkingen, PET-flessen en blikjes.

Uit een studie van het Nederlandse studiebureau KplusV, in opdracht van OVAM, blijkt dat Vlaanderen in 2015 iets meer dan 187 miljoen euro spendeerde aan de strijd tegen zwerfvuil en sluikstort. Dat komt neer op zo’n 29€ per inwoner. 103 miljoen euro ging daarvan naar de strijd tegen zwerfvuil, wat een stijging is van 42 miljoen euro in vergelijking met 2013. Ook de hoeveelheid zwerfvuil lag in 2015 40% hoger dan in 2013.

Momenteel wordt zwerfafval aangepakt met het klassieke vijfpijler beleid waarvan de doelstelling is om zo weinig mogelijk zwerfvuil in Vlaanderen te laten ontstaan. De pijlers communicatie & sensibilisering, infrastructuur, handhaving, omgeving en participatie, moeten een gedragsverandering bij burgers tewerkstellingen opdat zij minder afval weggooien op daartoe niet voorziene plaatsen en moet er voor zorgen dat zwerfvuil en sluikstort als maatschappelijk ongewenst gedrag wordt beschouwd.

Bij veel steden en gemeenten leeft het gevoel dat dit niet genoeg is. Ook Rotselaar doet de nodige inspanningen met openbare vuilnisbakjes, handhavingsacties, sensibilisering en bewustmaking waarvan de jaarlijkse opruimactie een bekend voorbeeld is. Ervaring leert echter dat deze geen structurele resultaten opleveren. We blijven opruimen, het vuil blijft terugkomen, eerder sneller en meer.

Effectmetingen van campagnes tegen zwerfvuil tussen 2011 en 2014 tonen aan dat er geen algemene verbetering in attitude en gedrag zichtbaar is. Diezelfde metingen geven aan dat burgers zwerfvuil als zeer storend ervaren (bron TNS en OVAM). Bevragingen van de lokale politie tonen dan weer aan dat zwerfafval een factor is die het onveiligheidsgevoel van haar inwoners verhoogt.

Een bijkomende actie die kan worden ondernomen in de strijd tegen zwerfafval is de invoering van  statiegeld.

Tellingen van OVAM in 2006 tonen aan dat 33% van het gewicht bestond uit drankverpakkingen. Tellingen door Intercommunale IOK in MOL in 2014 geven aan dat 19% van het gewicht of 40% van het volume bestond uit drankverpakkingen. Studies van o.a. CE Delft geven aan dat door de invoering van statiegeld de hoeveelheid blikjes en flesjes significant zullen afnemen.  Op basis van best beschikbare gegevens concludeerden ze dat de afname in de range van 70 tot 90% zou liggen. Rekening houdend met bovenstaande tellingen kunnen we concluderen dat bij de invoering van statiegeld het zwerfafval met zo’n 40% zou kunnen afnemen. Een cijfer dat ook door minister Schauvliege in haar communicatie wordt gehanteerd.

Dat statiegeld op plastic flessen en blikjes werkt bewijzen 37 landen en regio’s waar het al ingevoerd is. Deze landen halen recyclagecijfers voor drankverpakkingen van meer dan 90% en tonen aan dat statiegeldsystemen kostenefficiënt en juridisch solide zijn. Het is een structurele oplossing voor zwerfvuil, een duurzaam circulair model voor het beheer van grondstoffen en is bovendien een eerlijke oplossing voor zwerfafval door de kosten weg te halen bij burgers en lokale overheden en te leggen bij het verpakkende bedrijfsleven die er ook de winsten voor hebben opgestreken.

In het laatste half jaar werden vijf bevragingen gevoerd door o.a Test Aankoop, over de invoering van statiegeld. 60 tot 80% van de correspondenten toonden zich pro statiegeld.

Met dit voorstel vragen we aan de gemeenteraad van Rotselaar om zich aan te sluiten bij de Statiegeldalliantie. Deze alliantie verenigt de lokale overheden, maatschappelijke organisaties, burgerinitiatieven, bedrijven en milieuorganisaties die zich uitspreken voor de invoering van statiegeld op drankverpakkingen teneinde de hoeveelheid zwerfvuil en de kostprijs voor het ruimen ervan te verminderen. De laatste maanden traden tal van extra partners zich aan bij de Statiegeldalliantie, onder hen b.v. De Bond Beter Leefmilieu, Limburg.net (de Limburgse afvalintercommunale), KVLV, Test Aankoop, de steden Haacht,  Leuven, Aarschot, Tienen maar ook al tal van buurgemeenten zoals Herent, Lubbeek en Tremelo... In totaal stond de teller van de Vlaamse gemeenten op 7 maart op 88 !

De partners van de Statiegeldalliantie willen:

• Een structurele oplossing voor de vervuiling van straten, bermen, stranden en zeeën door plastic flessen en blikjes;
• Een eerlijke oplossing voor zwerfafval door de kosten ervan weg te halen bij de burgers en lokale overheden en het verpakkende bedrijfsleven ervoor verantwoordelijk te maken;
• Een echt duurzaam circulair model voor het beheer van grondstoffen.

De Statiegeldalliantie vraagt aan de regeringen van Vlaanderen, Brussel en Wallonië om het statiegeldsysteem in te voeren voor blikjes en grote en kleine plastic flessen in 2018.

Meer informatie is te vinden op www.statiegeldalliantie.org.